(maar zing hoog genoeg)
Enkele jaren geleden nam ik de rubriek Kinderboeken en Muziek over van voormalig Pyramideredacteur Suzanne Kratsborn. Dat werd een van de leukste elementen in de verscheidenheid aan dingen die ik sinds 2010 voor het magazine De Pyramide heb gedaan. Goede kinderboeken – vooral prentenboeken – bieden zoveel mogelijkheden voor muziekactiviteiten met jonge kinderen.
Behalve er liedjes bij zingen, kun je geluiden en bewegingen nadoen. Muzikale parameters oefenen (snel/langzaam, luid/zacht, enzovoorts). Spelen met geluid, tikken op je lijf: bodypercussie, lichaamsbesef. Trommels als stuur, ritmestokjes als zaag. Alles gekoppeld aan muzikale impulsmomenten. Een melodielijn volgen met een sjaaltje, een bal wegrollen op een muzikaal signaal.
Ik kan hier uren over doorgaan. Daarom ben ik zo blij dat de laatste aflevering van Kinderboeken en Muziek heeft geleid tot een superleuke samenwerking. We ontdekten dat er geen audio beschikbaar is bij twee nieuwe prentenboeken van Mies van Hout. Terwijl het daarin draait om liedteksten!
Zo kregen we de kans om de muziek op te nemen terwijl we de prenten van Mies van Hout mogen afdrukken. ‘Hinkeldepinkel’, ‘Potje met vet’; hoe kan het dat we die liedjes nog niet hadden! Nu verschijnen ze, op de goede toonhoogte, in drie Liedbijlagen op rij.
Van veel liedjes kon je al best een opname vinden, het zijn traditionals. Maar dan komen we op een ander stokpaardje van me: lang niet altijd is de toonhoogte waarop die liedjes gezongen worden, geschikt voor jonge kinderen.
Ik hoef dat de lezers van De Pyramide niet uit te leggen, maar het ís een belangrijk onderwerp, bovendien neem ik in november afscheid als eindredacteur van dit blad, dus, heel even…?
Stel. De onderste sport van de ladder zit op 2 meter 50 hoog, daar kun je niet bij. Op z’n best spring je erheen. Daar hang je dan te bungelen, maar hoger kom je niet …
Als wij de liedjes laag voorzingen, met toonhoogtes onder de centrale ‘c’ op de piano, dan kan een jong kind, met korte stembanden, daar ook niet bij. Het kind kan de spanning van de strot niet toetsen aan de toon die het hoort omdat die toon niet op zijn stem zit. Niks voor mij, dat zingen, concludeert het kind onbewust …
En dat is heel jammer, want muziek ervaren met je stem – je líjf – is een waardevolle toevoeging aan muziek maken. Je voelt de adempauzes, de lijnen, de spanning van melodieën, je luistert van binnenuit. Nog los van het feit dat je je eigen emoties kunt reguleren met zingen.
Dank dus aan Mies van Hout voor deze samenwerking. Maar ook dank aan de redactie en de lesauteurs van De Pyramide, en het bestuur en de leden van Gehrels Muziekeducatie, voor de niet-aflatende inzet voor muziekonderwijs.
Dat het werkt, blijkt in elke Muziek op Schootcursus, als een ouder het filmpje laat zien van dreumes of peuter die thuis de liedjes nazingt. Bij eindmusicals van groep 8 waar iedereen uiteindelijk tóch uitgelaten meezingt. Als kinderen lachend thuiskomen om een grappig lied van de muziekmeester op school.
Ik mocht het allemaal meemaken, en niets kan meer ontroeren dan dat.
Deze column verscheen in De Pyramide 79-04, oktober 2025, uitgave van Gehrels Muziekeducatie